[Skip to Content]

სიახლეების გამოწერა

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შერჩევა დაიწყო/Ջավախքում մեկնարկել է Քննադատական ​​քաղաքականության դպրոցի մասնակիցների ընտրությունը

 

Տե՛ս հայերեն թարգմանությունը ստորև

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი აცხადებს მიღებას ჯავახეთის რეგიონში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შესარჩევად. 

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა, ჩვენი ხედვით, ნახევრად აკადემიური და პოლიტიკური სივრცეა, რომელიც მიზნად ისახავს სოციალური სამართლიანობის, თანასწორობის და დემოკრატიის საკითხებით დაინტერესებულ ახალგაზრდა აქტივისტებსა და თემის ლიდერებში კრიტიკული ცოდნის გაზიარებას და კოლექტიური მსჯელობისა და საერთო მოქმედების პლატფორმის შექმნას.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა თეორიული ცოდნის გაზიარების გარდა, წარმოადგენს მისი მონაწილეების ურთიერთგაძლიერების, შეკავშირებისა და საერთო ბრძოლების გადაკვეთების ძიების ხელშემწყობ სივრცეს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეები შეიძლება გახდნენ ჯავახეთის რეგიონში (ახალქალაქის, ნინოწმინდისა და ახალციხის მუნიციპალიტეტებში) მოქმედი ან ამ რეგიონით დაინტერესებული სამოქალაქო აქტივისტები, თემის ლიდერები და ახალგაზრდები, რომლებიც უკვე მონაწილეობენ, ან აქვთ ინტერესი და მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიული, თანასწორი და სოლიდარობის იდეებზე დაფუძნებული საზოგადოების მშენებლობაში.  

პლატფორმის ფარგლებში წინასწარ მომზადებული სილაბუსის საფუძველზე ჩატარდება 16 თეორიული ლექცია/დისკუსია სოციალური, პოლიტიკური და ჰუმანიტარული მეცნიერებებიდან, რომელსაც სათანადო აკადემიური გამოცდილების მქონე პირები და აქტივისტები წაიკითხავენ.  პლატფორმის მონაწილეების საჭიროებების გათვალისწინებით, ასევე დაიგეგმება სემინარების ციკლი კოლექტიური მობილიზაციის, სოციალური ცვლილებებისთვის ბრძოლის სტრატეგიებსა და ინსტრუმენტებზე (4 სემინარი).

აღსანიშნავია, რომ სოციალური სამართლიანობის ცენტრს უკვე ჰქონდა ამგვარი კრიტიკული პოლიტიკის სკოლების ორგანიზების კარგი გამოცდილება თბილისში, მარნეულში, აჭარასა  და პანკისში.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის ფარგლებში დაგეგმილი შეხვედრების ფორმატი:

  • თეორიული ლექცია/დისკუსია
  • გასვლითი ვიზიტები რეგიონებში
  • შერჩეული წიგნის/სტატიის კითხვის წრე
  • პრაქტიკული სემინარები

სკოლის ფარგლებში დაგეგმილ შეხვედრებთან დაკავშირებული ორგანიზაციული დეტალები:

  • სკოლის მონაწილეთა მაქსიმალური რაოდენობა: 25
  • ლექციებისა და სემინარების რაოდენობა: 20
  • სალექციო დროის ხანგრძლივობა: 8 საათი (თვეში 2 შეხვედრა)
  • ლექციათა ციკლის ხანგრძლივობა: 6 თვე (ივლისი-დეკემბერი)
  • ლექციების ჩატარების ძირითადი ადგილი: ნინოწმინდა, თბილისი
  • კრიტიკული სკოლის მონაწილეები უნდა დაესწრონ სალექციო საათების სულ მცირე 80%-ს.

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი სრულად დაფარავს  მონაწილეების ტრანსპორტირების ხარჯებს.

შეხვედრებზე უზრუნველყოფილი იქნება სომხურ ენაზე თარგმანიც.

შეხვედრების შინაარსი, გრაფიკი, ხანგრძლივობა და ასევე სხვა ორგანიზაციული დეტალები შეთანხმებული იქნება სკოლის მონაწილეებთან, ადგილობრივი კონტექსტისა და მათი ინტერესების გათვალისწინებით.

მონაწილეთა შერჩევის წესი

პლატფორმაში მონაწილეობის შესაძლებლობა ექნებათ უმაღლესი განათლების მქონე (ან დამამთავრებელი კრუსის) 20 წლიდან 35 წლამდე ასაკის ახალგაზრდებს. 

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლაში მონაწილეობის სურვილის შემთხვევაში გთხოვთ, მიმდინარე წლის 30 ივნისამდე გამოგვიგზავნოთ თქვენი ავტობიოგრაფია და საკონტაქტო ინფორმაცია.

დოკუმენტაცია გამოგვიგზავნეთ შემდეგ მისამართზე: [email protected] 

გთხოვთ, სათაურის ველში მიუთითოთ: "კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა ჯავახეთში"

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის განხორციელება შესაძლებელი გახდა პროექტის „საქართველოში თანასწორობის, სოლიდარობის და სოციალური მშვიდობის მხარდაჭერის“ ფარგლებში, რომელსაც საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს მხარდაჭერით სოციალური სამართლიანობის ცენტრი ახორციელებს.

 

Սոցիալական արդարության կենտրոնը հայտարարում է Ջավախքի տարածաշրջանում բնակվող երիտասարդների ընդունելիություն «Քննադատական մտածողության դպրոցում»

Քննադատական մտածողության դպրոցը մեր տեսլականով կիսակադեմիական և քաղաքական տարածք է, որի նպատակն է կիսել քննադատական գիտելիքները երիտասարդ ակտիվիստների և համայնքի լիդեռների հետ, ովքեր հետաքրքրված են սոցիալական արդարությամբ, հավասարությամբ և ժողովրդավարությամբ, և ստեղծել կոլեկտիվ դատողությունների և ընդհանուր գործողությունների հարթակ:

Քննադատական մտածողության դպրոցը, բացի տեսական գիտելիքների տարածումից, ներկայացնում  է որպես տարածք փոխադարձ հնարավորությունների ընդլայնման, մասնակիցների միջև ընդհանուր պայքարի միջոցով խնդիրների հաղթահարման և համախմբման համար։

Քննադատական մտածողության դպրոցի մասնակից կարող են դառնալ Ջավախքի տարածաշրջանի (Նինոծմինդա, Ախալքալաքի, Ախալցիխեի) երտասարդները, ովքեր հետաքրքրված են քաղաքական աքտիվիզմով, գործող ակտիվիստներ, համայնքի լիդեռները և շրջանում բնակվող երտասարդները, ովքեր ունեն շահագրգռվածություն և պատրաստակամություն՝ կառուցելու ժողովրդավարական, հավասարազոր և համերաշխության վրա հիմնված հասարակություն։

Հիմնվելով հարթակի ներսում նախապես պատրաստված ուսումնական ծրագրի վրա՝ 16 տեսական դասախոսություններ/քննարկումներ կկազմակերպվեն սոցիալական, քաղաքական և հումանիտար գիտություններից՝ համապատասխան ակադեմիական փորձ ունեցող անհատների և ակտիվիստների կողմից: Հաշվի առնելով հարթակի մասնակիցների կարիքները՝ նախատեսվում է նաև սեմինարների շարք կոլեկտիվ մոբիլիզացիայի, սոցիալական փոփոխությունների դեմ պայքարի ռազմավարությունների և գործիքների վերաբերյալ  (4 սեմինար):

Հարկ է նշել, որ Սոցիալական արդարության կենտրոնն արդեն ունի նմանատիպ քննադատական քաղաքականության դպրոցներ կազմակերպելու լավ փորձ Թբիլիսիում, Մառնեուլիում, Աջարիայում և Պանկիսիում։

Քննադատական քաղաքականության դպրոցի շրջանակներում նախատեսված հանդիպումների ձևաչափը

  • Տեսական դասախոսություն/քննարկում
  • Այցելություններ/հանդիպումներ տարբեր մարզերում
  • Ընթերցանության գիրք / հոդված ընթերցման շրջանակ
  • Գործնական սեմինարներ

Դպրոցի կողմից ծրագրված հանդիպումների կազմակերպչական մանրամասներ

  • Դպրոցի մասնակիցների առավելագույն թիվը՝ 25
  • Դասախոսությունների և սեմինարների քանակը՝ 20
  • Դասախոսության տևողությունը՝ 8 ժամ (ամսական 2 հանդիպում)
  • Դասախոսությունների տևողությունը՝ 6 ամիս (հուլիս-դեկտեմբեր)
  • Դասախոսությունների հիմնական վայրը՝ Նինոծմինդա, Թբիլիսի
  • Քննադատական դպրոցի մասնակիցները պետք է մասնակցեն դասախոսության ժամերի առնվազն 80%-ին:

Սոցիալական արդարության կենտրոնն ամբողջությամբ կհոգա մասնակիցների տրանսպորտային ծախսերը։

Հանդիպումների ժամանակ կապահովվի հայերեն լզվի թարգմանությունը։

Հանդիպումների բովանդակությունը, ժամանակացույցը, տևողությունը և կազմակերպչական այլ մանրամասներ կհամաձայնեցվեն դպրոցի մասնակիցների հետ՝ հաշվի առնելով տեղական համատեքստը և նրանց հետաքրքրությունները:

Մասնակիցների ընտրության ձևաչափը

Դպրոցում մասնակցելու հնարավորություն կնձեռվի բարձրագույն կրթություն ունեցող կամ ավարտական կուրսի 20-ից-35 տարեկան ուսանողներին/երտասարդներին։ 

Եթե ցանկանում եք մասնակցել քննադատական քաղաքականության դպրոցին, խնդրում ենք ուղարկել մեզ ձեր ինքնակենսագրությունը և կոնտակտային տվյալները մինչև հունիսի 30-ը։

Փաստաթղթերն ուղարկել հետևյալ հասցեով; [email protected]

Խնդրում ենք վերնագրի դաշտում նշել «Քննադատական մտածողության դպրոց Ջավախքում»:

Ջավախքում Քննադատական մտածողության դպրոցի իրականացումը հնարավոր է դարձել «Աջակցություն Վրաստանում հավասարության, համերաշխության և սոցիալական խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Սոցիալական արդարության կենտրոնի կողմից Վրաստանում Շվեյցարիայի դեսպանատան աջակցությամբ ։

პოლიტიკა და ადამიანის უფლებები კონფლიქტის რეგიონებში / სტატია

ხელმისაწვდომობა ხარისხიან განათლებაზე გალსა და ახალგორში

თეონა ფირანიშვილი 

ყდაზე გამოყენებული ფოტოების წყაროები

მშობლიურ ენაზე ხარისხიან განათლებაზე ხელმისაწვდომობა გალის და ახალგორის მოსახლეობისთვის ის უფლებრივი საკითხია, რომელზეც კონფლიქტმა ყველაზე მძიმე გავლენა მოახდინა. ამ რეგიონებში განათლების სისტემის რუსიფიკაციის პროცესი იმთავითვე ისახავდა მიზნად ადგილობრივ ქართულ მოსახლეობაზე ზეწოლას და შევიწროებას, რამაც ეთნიკური ქართველი მოსახლეობა სისტემური დისკრიმინაციისა და კულტურული შევიწროების მსხვერპლი გახადა. მშობლიურ ენაზე განათლებაზე ხელმისაწვდომობის საკითხი, მიუხედავად იმისა, რომ ფუნდამენტურ სამოქალაქო უფლებების რიგს განეკუთვნება, კონფლიქტების კონტექსტში ხშირად ჭარბად პოლიტიზებულია, რის გამოც უფლებრივი პერსპექტივიდან ნაკლებად განიხილება. საქართველოს კონფლიქტების კონტექსტშიც, ამ საკითხზე დისკუსია, მართალია, არაერთი მოლაპარაკების ფორმატში წამოჭრილა, თუმცა კონფლიქტის მხარეებს შორის შეთანხმება ვერ მოხერხდა. მეტიც, მოლაპარაკებების პროგრესი ამ მიმართულებით საერთოდ არ ჩანს, ვითარება წლიდან წლამდე უარესდება და განათლების რუსიფიკაციის პროცესი ორივე რეგიონში პრაქტიკულად დასრულებულია. ამ ფონზე კი, ორმაგად მნიშვნელოვანია, საქართველოს ხელისუფლებამ შეასრულოს პოზიტიური ვალდებულება და ყველა ზომას მიმართოს ამ რეგიონების მცხოვრებთათვის ხარისხიან განათლებაზე ხელმისაწვდომობის და მშობლიური ენის დაცვის ხელშესაწყობად. 

მშობლიურ ენაზე სწავლება გალის და ახალგორის რაიონის ქართულენოვან სკოლებს წლების მანძილზე ეტაპობრივად ეზღუდებოდათ. გალის რაიონის სკოლების რუსულენოვან სწავლებაზე გადასვლის პროცესი შეიარაღებული კონფლიქტის დასრულებისთანავე დაიწყო ნაწილობრივ და ეტაპობრივად. საბოლოოდ, 2022 წლის სექტემბრიდან, გალის რაიონის სკოლების ყველა კლასში ქართულენოვანი სწავლება სრულად ჩაანაცვლა რუსულენოვანმა სწავლებამ და სახელმძღვანელოებმა. ახალგორის რაიონში განათლების სისტემის რუსიფიკაციის პროცესი 2017 წელს დაიწყო.[1] ქართულ ენაზე სწავლების რუსული ენით ჩანაცვლების პროცესი ახალგორშიც ეტაპობრივად მიმდინარეობს. დღევანდელი მდგომარეობით, ახალგორის 6 სკოლიდან, 5 სკოლა 2022 წლის სექტემბრიდან მთლიანად არის გადასული რუსულენოვან სწავლებაზე (1 სკოლა ყოველთვის რუსულენოვანი იყო).[2]

აფხაზური და რუსული მხარის პოზიცია ქართული ენის რუსულით ჩანაცვლების თაობაზე, რამდენიმე არგუმენტს ეფუძნებოდა: 1. აფხაზეთის სკოლებში ქართულ ენაზე და ქართული წიგნებით სწავლების პროცესს საფრთხედ აღიქვამდა თვითგამოცხადებული „აფხაზური სახელმწიფო“, რადგან ის აფხაზური პერსპექტივით, „ქართული იდეოლოგიით“ სწავლებას და აფხაზეთის მიმართ ლოიალობის დეფიციტს იწვევდა; 2. გარდა ამისა, მოიაზრებოდა, რომ რუსული ენის ცოდნა გალელებს შესაძლებლობას აძლევდა  კარიერა აფხაზეთსა და რუსეთში გაეკეთებინათ, სხვა შემთხვევაში კი ისინი ინარჩუნებდნენ ბმას ქართულ სახელმწიფოსთან.[3]

მიუხედავად იმისა, რომ აფხაზური მხარე თავისი დე-ფაქტო „კანონმდებლობის“ შესაბამისად, ამტკიცებს, რომ ქართველი ეთნიკური უმცირესობა გალში სხვა უმცირესობების მსგავსად იღებს განათლებას და მათი უფლებრივი მდგომარეობა შეესაბამება უმცირესობების დაცვის საერთაშორისო სტანდარტებს,[4] რეალობაში დისკრიმინაცია ღიად შესამჩნევია. მაგალითად, სომეხ ეთნიკურ უმცირესობას აქვს შესაძლებლობა განათლება მიიღოს სომხურ ენაზე (სომხურენოვანი სკოლების რაოდენობა ჯერ კიდევ 2011 წელს სამჯერ აღემატებოდა ქართულენოვანს).[5]

აქედან გამომდინარე, ნათელია აფხაზური და რუსული მხარეების ინტერესი, სრულად ჩაანაცვლონ ქართული ენა რუსულით და აღმოფხვრან ქართული ენა და საქართველოსთან დაკავშირებული სამოქალაქო თვითიდენტიფიკაცია აფხაზეთში მცხოვრებ ეთნიკურად ქართველების თემში. განათლების პოლიტიკის რუსიფიკაცია, სხვა პოლიტიკურ ინტერესებთან ერთად, სწორედ ქართველების იდენტობის შეცვლას ისახავს მიზნად.[6] კავშირს ბავშვის განათლების უფლებასა და მის კულტურულ იდენტობას შორის, აღიარებს გაეროს ბავშვთა უფლებათა კონვენციაც, რომლის 29-ე მუხლის მიხედვით, „სახელმწიფოები ვალდებულებას იღებენ, რომ ბავშვის განათლება მიმართული იქნება მისი კულტურული იდენტობის, ენის და ღირებულებების პატივისცემისკენ“.[7] იმის გათვალისწინებით, რომ ენა კულტურული იდენტობის ცენტრალური ელემენტია, მშობლიურ ენაზე განათლების მიღების შესაძლებლობას კრიტიკული მნიშვნელობა ენიჭება. გარდა ამისა, მშობლიურ ენაზე განათლების მიღება მნიშვნელოვანია ინკლუზიური და ხარისხიანი განათლების ხელმისაწვდომობისთვის.[8]

რუსულენოვან სწავლებაზე იძულებით გადასვლის პროცესი გამოწვევა იყო და არის როგორც მოსწავლეებისთვის, ისე მასწავლებლებისთვის, რადგან ისინი სათანადოდ არ ფლობენ რუსულ ენას ზოგადი განათლების მისაღებად ან გასაცემად. შესაბამისად, ეს მოცემულობა აბრკოლებს ხარისხიან ზოგად განათლებაზე ხელმისაწვდომობას, ხოლო იმ შემთხვევებში, სადაც რუსულ ენაზე სწავლა-სწავლების პრობლემა მეტ-ნაკლებად გადალახულია (მაგალითად, გალის ზედა ზონის სკოლებში, სადაც რუსულ ენაზე გადასვლის პროცესი გაცილებით ადრე, 2004-2005 წლებში დასრულდა),[9] ქართული ენის ცოდნასთან დაკავშირებული გამოწვევები ჩნდება, რაც, თავის მხრივ, ბარიერია იმ მოსწავლეებისთვისაც, რომლებიც სწავლას საქართველოს უმაღლეს სასწავლებლებში აგრძელებენ.

სტატიის მიზანია გააანალიზოს ხარისხიან განათლებაზე ხელმისაწვდომობის ბარიერები საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლს მიღმა დარჩენილ ამ ორ რეგიონში. ასევე, წარმოადგინოს და გააანალიზოს ის შესაძლებლობები და რესურსები, რასაც საქართველოს ხელისუფლება სთავაზობს, ან უნდა სთავაზობდეს ამ ორ რეგიონში მცხოვრებ მოსახლეობას განათლების უფლების სრულყოფილად და ხარისხიანად განხორციელებისთვის.

სტატიის მიზნების შესაბამისად, შევისწავლეთ გალსა და ახალგორში განათლებაზე ხელმისაწვდომობის შესახებ უახლესი ანგარიშები და სტატისტიკა (მათ შორის სახალხო დამცველის, სამოქალაქო და საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ ჩატარებული კვლევები და ანგარიშები). ასევე,  ჩატარდა ოთხი ინტერვიუ გალის,  ოჩამჩირის და ახალგორის მცხოვრებლებთან, ასევე გალის რაიონის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის ხელმძღვანელთან და სახალხო დამცველის აპარატის წარმომადგენელთან. სტატიაში ასევე გაანალიზებულია განათლების სამინისტროდან მიღებული საჯარო ინფორმაცია.  

განათლებაზე_ხელმისაწვდომობა_1695654199.pdf

სქოლიო და ბიბლიოგრაფია

[1] დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი, მშობლიურ ენაზე განათლების მიღების ხელმისაწვდომობა გალსა და ახალგორში, 2019-2020 წლები, 2020, 7.

[2] საქართველოს სახალხო დამცველის წლიური საპარლამენტო ანგარიში ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვის მდგომარეობის შესახებ, 2022, 330. გასაუბრება ახალგორელ აქტივისტთან, 2 აგვისტო, 2023.

[3] თორნიკე ზურაბიშვილი, მშობლიურ ენაზე განათლების შეზღუდვა გალის რაიონში: გამოსავლის ძიებაში, საქართველოს რეფორმების ასოციაცია (GRASS) იანვარი, 2016, 12-13.

[4] „აფხაზეთის რესპუბლიკის კონსტიტუცია“, მუხლი 6.

[5] თორნიკე ზურაბიშვილი, მშობლიურ ენაზე განათლების შეზღუდვა გალის რაიონში, 12-13.

[6] სახალხო დამცველის 2015-2016 წ. სპეციალური ანგარიში: განათლების უფლება გალის რაიონში: 2015-2016 სასწავლო წლის სიახლეები და თანმდევი პრობლემები,

[7] Human Rights Watch, Living in Limbo, 2011, 48.

[8] Human Rights Council, A/HRC/43/4,  Report of the Special Rapporteur on minority issue, Education, language and the human rights of minorities, 2020.

[9] საქართველოს სახალხო დამცველის სპეციალური ანგარიში, განათლების უფლება გალის რაიონში: 2015-2016 სასწავლო წლის სიახლეები და თანმდევი სიახლეები, თბილისი, 2015.

ინსტრუქცია

  • საიტზე წინ მოძრაობისთვის უნდა გამოიყენოთ ღილაკი „tab“
  • უკან დასაბრუნებლად გამოიყენება ღილაკები „shift+tab“