შესავალი

2023 წლის 1 ნოემბერს საზოგადოებისთვის ცნობილი გახდა საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილების შესახებ, რომლითაც 3-წლიანი გამოსაცდელი ვადის ამოწურვის შემდეგ მოსამართლე ნინო გიორგაძე თანამდებობაზე უვადოდ არ დაინიშნა.[1] ამ გადაწყვეტილებით საბჭომ გადაუხვია გამოსაცდელი ვადით დანიშნული მოსამართლეების უვადოდ დანიშვნის არსებული პრაქტიკიდან, იმ ფაქტის გათვალისწინებითაც, რომ 3 ნოემბერს თანამდებობაზე უვადოდ გამწესდა გამოსაცდელი ვადით დანიშნული 26 მოსამართლე.[2] ამავდროულად, ნინო გიორგაძის მიერ 2021 წლის დეკემბრის პრობლემურ საკანონმდებლო ცვლილებებზე საჯაროდ გაჟღერებული კრიტიკა,[3] სასამართლო სისტემაში არსებული გამოწვევების გათვალისწინებით, გახდა ეჭვის საფუძველი, რომ მის უვადოდ დანიშვნაზე უარი მიზნად ისახავდა სისტემის შიგნით კრიტიკული აზრის ჩახშობას.

სოციალური სამართლიანობის ცენტრმა შეისწავლა გამოსაცდელ ვადაში ნინო გიორგაძის საქმიანობის შეფასების დასკვნები, რომლებიც იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრებმა მოამზადეს, ასევე საბჭოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება გიორგაძის მიერ წარდგენილ საჩივარზე. შესწავლილი დოკუმენტაცია ცხადად წარმოაჩენს როგორც ამ პრეცედენტის, ასევე ზოგადად, მოსამართლეთა გამოსაცდელი ვადით დანიშვნისა და მათი პერიოდული შეფასების სისტემის პრობლემურობას. კერძოდ:

• სასამართლოში დღეს არსებული არაფორმალური გავლენებისა და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ხელთ თავმოყრილი ჭარბი ძალაუფლების გათვალისწინებით, გამოსაცდელი ვადით დანიშვნა ინდივიდუალურ მოსამართლეებზე არასათანადო გავლენისა და სისტემაში ახალი კადრების შედინების კონტროლის მნიშვნელოვანი მექანიზმია;
• გამოსაცდელი ვადის განმავლობაში მოსამართლის პერიოდული შეფასების დღევანდელი წესი პრაქტიკაში ვერ აღწევს დასახულ მიზნებს, არასათანადოდ გამოიყენება და მისი გასაჩივრების მექანიზმი არაეფექტიანია;
• გადატვირთულობა, რომელიც სასამართლო სისტემის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევაა და რომლის გადაწყვეტაც ასევე საბჭოს პასუხისმგებლობაა, ინდივიდუალურ მოსამართლეთა პრობლემად არის დანახული და მათ წინააღმდეგ გამოიყენება;
• ნინო გიორგაძის 3-წლიანი საქმიანობის შეფასებებში მითითებული დასაბუთებები და მინიჭებული ქულები აშკარა შეუსაბამობაშია ერთმანეთთან, რაც ეჭვქვეშ აყენებს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს შემფასებელ წევრთა ობიექტურობასა და დამოუკიდებლობას;
• შეფასებებში ფაქტობრივად ერთადერთ და ხელშესახებ პრობლემად ნინო გიორგაძის მიერ საპროცესო ვადების დაუცველობაა დასახელებული. თუმცა, საბჭომ ეს საკითხი მოსამართლის ინდივიდუალურ პრობლემად შეაფასა და მხედველობაში საერთოდ არ მიიღო გიორგაძის დატვირთულობის მაღალი მაჩვენებლები, ასევე საქმეთა ეფექტიანად ადმინისტრირების დამაბრკოლებელი სხვა ფაქტობრივი გარემოებები.  

შედეგად, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილება ნინო გიორგაძის უვადოდ არდანიშვნაზე მორიგი ნაბიჯია, რომელიც არა მართლმსაჯულების ინტერესებს, არამედ სისტემიდან განსხვავებული/კრიტიკული აზრის მქონე მოსამართლეების განდევნას ემსახურება.

გაზიარება