[Skip to Content]

სიახლეების გამოწერა

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შერჩევა დაიწყო/Ջավախքում մեկնարկել է Քննադատական ​​քաղաքականության դպրոցի մասնակիցների ընտրությունը

 

Տե՛ս հայերեն թարգմանությունը ստորև

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი აცხადებს მიღებას ჯავახეთის რეგიონში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შესარჩევად. 

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა, ჩვენი ხედვით, ნახევრად აკადემიური და პოლიტიკური სივრცეა, რომელიც მიზნად ისახავს სოციალური სამართლიანობის, თანასწორობის და დემოკრატიის საკითხებით დაინტერესებულ ახალგაზრდა აქტივისტებსა და თემის ლიდერებში კრიტიკული ცოდნის გაზიარებას და კოლექტიური მსჯელობისა და საერთო მოქმედების პლატფორმის შექმნას.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა თეორიული ცოდნის გაზიარების გარდა, წარმოადგენს მისი მონაწილეების ურთიერთგაძლიერების, შეკავშირებისა და საერთო ბრძოლების გადაკვეთების ძიების ხელშემწყობ სივრცეს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეები შეიძლება გახდნენ ჯავახეთის რეგიონში (ახალქალაქის, ნინოწმინდისა და ახალციხის მუნიციპალიტეტებში) მოქმედი ან ამ რეგიონით დაინტერესებული სამოქალაქო აქტივისტები, თემის ლიდერები და ახალგაზრდები, რომლებიც უკვე მონაწილეობენ, ან აქვთ ინტერესი და მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიული, თანასწორი და სოლიდარობის იდეებზე დაფუძნებული საზოგადოების მშენებლობაში.  

პლატფორმის ფარგლებში წინასწარ მომზადებული სილაბუსის საფუძველზე ჩატარდება 16 თეორიული ლექცია/დისკუსია სოციალური, პოლიტიკური და ჰუმანიტარული მეცნიერებებიდან, რომელსაც სათანადო აკადემიური გამოცდილების მქონე პირები და აქტივისტები წაიკითხავენ.  პლატფორმის მონაწილეების საჭიროებების გათვალისწინებით, ასევე დაიგეგმება სემინარების ციკლი კოლექტიური მობილიზაციის, სოციალური ცვლილებებისთვის ბრძოლის სტრატეგიებსა და ინსტრუმენტებზე (4 სემინარი).

აღსანიშნავია, რომ სოციალური სამართლიანობის ცენტრს უკვე ჰქონდა ამგვარი კრიტიკული პოლიტიკის სკოლების ორგანიზების კარგი გამოცდილება თბილისში, მარნეულში, აჭარასა  და პანკისში.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის ფარგლებში დაგეგმილი შეხვედრების ფორმატი:

  • თეორიული ლექცია/დისკუსია
  • გასვლითი ვიზიტები რეგიონებში
  • შერჩეული წიგნის/სტატიის კითხვის წრე
  • პრაქტიკული სემინარები

სკოლის ფარგლებში დაგეგმილ შეხვედრებთან დაკავშირებული ორგანიზაციული დეტალები:

  • სკოლის მონაწილეთა მაქსიმალური რაოდენობა: 25
  • ლექციებისა და სემინარების რაოდენობა: 20
  • სალექციო დროის ხანგრძლივობა: 8 საათი (თვეში 2 შეხვედრა)
  • ლექციათა ციკლის ხანგრძლივობა: 6 თვე (ივლისი-დეკემბერი)
  • ლექციების ჩატარების ძირითადი ადგილი: ნინოწმინდა, თბილისი
  • კრიტიკული სკოლის მონაწილეები უნდა დაესწრონ სალექციო საათების სულ მცირე 80%-ს.

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი სრულად დაფარავს  მონაწილეების ტრანსპორტირების ხარჯებს.

შეხვედრებზე უზრუნველყოფილი იქნება სომხურ ენაზე თარგმანიც.

შეხვედრების შინაარსი, გრაფიკი, ხანგრძლივობა და ასევე სხვა ორგანიზაციული დეტალები შეთანხმებული იქნება სკოლის მონაწილეებთან, ადგილობრივი კონტექსტისა და მათი ინტერესების გათვალისწინებით.

მონაწილეთა შერჩევის წესი

პლატფორმაში მონაწილეობის შესაძლებლობა ექნებათ უმაღლესი განათლების მქონე (ან დამამთავრებელი კრუსის) 20 წლიდან 35 წლამდე ასაკის ახალგაზრდებს. 

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლაში მონაწილეობის სურვილის შემთხვევაში გთხოვთ, მიმდინარე წლის 30 ივნისამდე გამოგვიგზავნოთ თქვენი ავტობიოგრაფია და საკონტაქტო ინფორმაცია.

დოკუმენტაცია გამოგვიგზავნეთ შემდეგ მისამართზე: [email protected] 

გთხოვთ, სათაურის ველში მიუთითოთ: "კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა ჯავახეთში"

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის განხორციელება შესაძლებელი გახდა პროექტის „საქართველოში თანასწორობის, სოლიდარობის და სოციალური მშვიდობის მხარდაჭერის“ ფარგლებში, რომელსაც საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს მხარდაჭერით სოციალური სამართლიანობის ცენტრი ახორციელებს.

 

Սոցիալական արդարության կենտրոնը հայտարարում է Ջավախքի տարածաշրջանում բնակվող երիտասարդների ընդունելիություն «Քննադատական մտածողության դպրոցում»

Քննադատական մտածողության դպրոցը մեր տեսլականով կիսակադեմիական և քաղաքական տարածք է, որի նպատակն է կիսել քննադատական գիտելիքները երիտասարդ ակտիվիստների և համայնքի լիդեռների հետ, ովքեր հետաքրքրված են սոցիալական արդարությամբ, հավասարությամբ և ժողովրդավարությամբ, և ստեղծել կոլեկտիվ դատողությունների և ընդհանուր գործողությունների հարթակ:

Քննադատական մտածողության դպրոցը, բացի տեսական գիտելիքների տարածումից, ներկայացնում  է որպես տարածք փոխադարձ հնարավորությունների ընդլայնման, մասնակիցների միջև ընդհանուր պայքարի միջոցով խնդիրների հաղթահարման և համախմբման համար։

Քննադատական մտածողության դպրոցի մասնակից կարող են դառնալ Ջավախքի տարածաշրջանի (Նինոծմինդա, Ախալքալաքի, Ախալցիխեի) երտասարդները, ովքեր հետաքրքրված են քաղաքական աքտիվիզմով, գործող ակտիվիստներ, համայնքի լիդեռները և շրջանում բնակվող երտասարդները, ովքեր ունեն շահագրգռվածություն և պատրաստակամություն՝ կառուցելու ժողովրդավարական, հավասարազոր և համերաշխության վրա հիմնված հասարակություն։

Հիմնվելով հարթակի ներսում նախապես պատրաստված ուսումնական ծրագրի վրա՝ 16 տեսական դասախոսություններ/քննարկումներ կկազմակերպվեն սոցիալական, քաղաքական և հումանիտար գիտություններից՝ համապատասխան ակադեմիական փորձ ունեցող անհատների և ակտիվիստների կողմից: Հաշվի առնելով հարթակի մասնակիցների կարիքները՝ նախատեսվում է նաև սեմինարների շարք կոլեկտիվ մոբիլիզացիայի, սոցիալական փոփոխությունների դեմ պայքարի ռազմավարությունների և գործիքների վերաբերյալ  (4 սեմինար):

Հարկ է նշել, որ Սոցիալական արդարության կենտրոնն արդեն ունի նմանատիպ քննադատական քաղաքականության դպրոցներ կազմակերպելու լավ փորձ Թբիլիսիում, Մառնեուլիում, Աջարիայում և Պանկիսիում։

Քննադատական քաղաքականության դպրոցի շրջանակներում նախատեսված հանդիպումների ձևաչափը

  • Տեսական դասախոսություն/քննարկում
  • Այցելություններ/հանդիպումներ տարբեր մարզերում
  • Ընթերցանության գիրք / հոդված ընթերցման շրջանակ
  • Գործնական սեմինարներ

Դպրոցի կողմից ծրագրված հանդիպումների կազմակերպչական մանրամասներ

  • Դպրոցի մասնակիցների առավելագույն թիվը՝ 25
  • Դասախոսությունների և սեմինարների քանակը՝ 20
  • Դասախոսության տևողությունը՝ 8 ժամ (ամսական 2 հանդիպում)
  • Դասախոսությունների տևողությունը՝ 6 ամիս (հուլիս-դեկտեմբեր)
  • Դասախոսությունների հիմնական վայրը՝ Նինոծմինդա, Թբիլիսի
  • Քննադատական դպրոցի մասնակիցները պետք է մասնակցեն դասախոսության ժամերի առնվազն 80%-ին:

Սոցիալական արդարության կենտրոնն ամբողջությամբ կհոգա մասնակիցների տրանսպորտային ծախսերը։

Հանդիպումների ժամանակ կապահովվի հայերեն լզվի թարգմանությունը։

Հանդիպումների բովանդակությունը, ժամանակացույցը, տևողությունը և կազմակերպչական այլ մանրամասներ կհամաձայնեցվեն դպրոցի մասնակիցների հետ՝ հաշվի առնելով տեղական համատեքստը և նրանց հետաքրքրությունները:

Մասնակիցների ընտրության ձևաչափը

Դպրոցում մասնակցելու հնարավորություն կնձեռվի բարձրագույն կրթություն ունեցող կամ ավարտական կուրսի 20-ից-35 տարեկան ուսանողներին/երտասարդներին։ 

Եթե ցանկանում եք մասնակցել քննադատական քաղաքականության դպրոցին, խնդրում ենք ուղարկել մեզ ձեր ինքնակենսագրությունը և կոնտակտային տվյալները մինչև հունիսի 30-ը։

Փաստաթղթերն ուղարկել հետևյալ հասցեով; [email protected]

Խնդրում ենք վերնագրի դաշտում նշել «Քննադատական մտածողության դպրոց Ջավախքում»:

Ջավախքում Քննադատական մտածողության դպրոցի իրականացումը հնարավոր է դարձել «Աջակցություն Վրաստանում հավասարության, համերաշխության և սոցիալական խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Սոցիալական արդարության կենտրոնի կողմից Վրաստանում Շվեյցարիայի դեսպանատան աջակցությամբ ։

მწვანე პოლიტიკა / თვალსაზრისი

ტყიბული, პანდემია და ექსტრაქტივიზმი

გიორგი ხასაია 

I. მეორე მსოფლიო ომის დაწყებიდან მალევე, დონბასი (დონეცკის ქვანახშირის აუზი) და მოსკოვის რეგიონის ქვანახშირის აუზი ნაცისტური გერმანიის ჯარებმა დაიკავეს. შედეგად სსრკ-მ 60%-მდე ქვანახშირის მარაგები დაკარგა. საჭირო მარაგის შესავსებად ხდება აღმოსავლეთით არსებული ქვანახშირის აუზების ინტენსიფიკაცია. იზრდება არსებული შახტებისა და ამოღებული ქვანახშირის რაოდენობა - ომის ეკონომიკისთვის ქვანახშირი ენერგიის მთავარი წყაროა.

ტყიბულში ქვანახშირის მოპოვება მე-19 საუკუნიდან იწყება და პიკს მე-20 საუკუნის 50-იან წლებში აღწევს, როდესაც 3 მილიონზე მეტ ტონას მოიპოვეს. მთლიანად სსრკ-ში მოპოვებული ქვანახშირის რაოდენობა 1945 წელს 147 მილიონიდან 1950 წელს 250 მილიონ ტონამდე გაიზარდა. ტყიბულის ქვანახშირი მთლიანად ომის ეკონომიკას ემსახურებოდა და შემდგომშიც მძიმე მრეწველობას ხმარდებოდა, რომელიც, ძირითადად, სამხედრო იყო. ამ დროში და ისტორიულ კონტექსტში შენდება ქალაქი ტყიბულიც.

II. 2006 წელს რუსეთი საქართველოს ბუნებრივ აირს უძვირებს. დავით ბეჟუაშვილმა სწრაფად გამოთვალა, რომ, გაძვირებული ბუნებრივი აირის პირობებში, ქვანახშირი შეიძლება მომგებიანი გახდეს და მალევე ტყიბულში ქვანახშირის მოპოვების ლიცენზია იყიდა.

მეშახტეები ჩადიან შახტებში, რომელიც ტექნიკურად 2-ჯერ განახლდა - პირველად სსრკ-ს დროს, როცა ნახშირი თანდათან ნავთობმა შეცვალა და ქვანახშირის ინდუსტრიას დაფინანსება შეუმცირდა - ეს პროცესი 60-იანი წლებიდან იწყება - და მეორედ საბჭოთა კავშირის დაშლის  შემდგომ, დამოუკიდებელ საქართველოში. ბეჟუაშვილს ქვანახშირი ცემენტის წარმოებისთვის სჭირდება, ამ დროს საქართველოში მშენებლობების ბუმია. თუმცა გარდა ადგილობრივი ბაზრისა, მას ცემენტი აზერბაიჯანშიც გააქვს. ბეჟუაშვილი ცალი თვალით მუდმივად გაზის ფასს უყურებდა, ამიტომ ფულს არ ხარჯავდა შახტების გადაიარაღებისა და პერსონალის გადამზადებისთვის.

III. სულ ახლახანს, პანდემიის გამოცხადებამდე ცოტახნით ადრე, ძიძიგურის შახტთან, მეშახტე ხმამაღლა ყვება ქვანახშირის კომპანიის ახალი წარმომადგენლის ნათქვამს - „მეშახტე ისე უნდა ამუშავო, რომ დამჯდარი იბანდეს“.

კაპიტალს რომ ლაპარაკი შეეძლოს, ასე ილაპარაკებდა. მაგრამ კაპიტალი არ ლაპარაკობს, ის მოქმედებს, როგორც ვამპირი - "კაპიტალი მკვდარი შრომაა, რომელიც ვამპირის მსგავსად ცოცხალი შრომის შეწოვით არსებობს და იმდენად უფრო მეტს სცოცხლობს, რამდენადაც იგი მეტს შეიწოვს".

IV.ექსტრაქტივიზმი არის კიდეც რესურსების შეწოვის ან გამოწოვის ნაირსახეობა. ის ხშირად განიმარტება, როგორც დიდი რაოდენობით ბუნებრივი რესურსების მითვისება ან გამოყენება, რომელთა დიდი ნაწილი ნედლეულის სახით გადის ექსპორტზე, გლობალურ ბაზრებზე. იმავდროულად, გვაქვს სამუშაო ძალის ექსტრაქტივიზმი, რომელიც შეიწოვს სხეულებრივ და სულიერ ენერგიას, დროს, ჯანმრთელობასა და სიცოცხლესაც. ის, ვისი ხელითაც ხდება რესურსის ამოღება, პირველ რიგში, თავადაა რესურსი. სამუშაო ძალის ექსტრაქტივიზმი პირველადია და ის ბუნებრივი რესურსების ექსტრაქტივიზმს უსწრებს. ამდენად, ჩვენ შეგვიძლია ვილაპარაკოთ ექსტრაქტივიზმზე არამხოლოდ მოპოვებული ან მითვისებული ნედლეულების მრავალფეროვნების თვალსაზრისით.

V. მაგ. პოლონეთში შახტები კორონავირუსის გავრცელების ცხელ წერტილად იქცა. შახტში მუშაობა ხასიათდება შემჭიდროვებით, ხოლო ასეთ დროს დახველება და დაცემინება განსაკუთრებით მოწყვლადს ხდის მშრომელებს ვისრუსების მიმართ. მეშახტეები ასახელებენ შემჭიდროვების ორ მთავარ ადგილს - ლიფტი, რომლითაც სამუშაო ადგილზე ეშვებიან (კლეტი) და ვაგონი, რომლითაც იქამდე მიდიან (სახალხო ვაგონი). პირბადით ან რესპირატორით მუშაობა, ისედაც გაიშვიათებული ჟანგბადის პირობებში, თითქმის შეუძლებელია. ამას ემატება მეშახტეებში გავრცელებული ფილტვებისა და სასუნთქი გზების დაავადებები (სილიკოზი და ანტრიკოზი), რაც პნევმონიისკენ მიდრეკილებას განაპირობებს. ეს ყველაფერი კარგად იცის ტყიბულის კომპანიამ, მაგრამ პანდემიის დროს, მეშახტეებს მუშაობის გაგრძელება შრომის პირობების გაუმჯობესების გარეშე აიძულა. მეტიც - უკვე მერამდენე თვეა, ერთი შახტიდან მეორემდე გადაადგილება ტყიბულელ მეშახტეებს სავენტილაციო გვირაბით უწევთ. ამ მანძილს, რამდენიმე კილომეტრს, ისინი გადიან ფეხით, გვირაბში, რომელიც სავსეა მომწამლავი აირებით. თებერვალში რამდენიმე მეშახტე მოიწამლა, კომპანიამ თქვა, რომ „ისინი უბრალოდ ცუდად გახდნენ“.

VI. პანდემიის პირობებში, წიაღისეულის მოპოვების ზოგიერთი სფერო გაჩერდა, ზოგი - არა. ეს დამოკიდებულია ნედლეულზე არსებულ მოთხოვნებზე და დაკავშირებულია მსოფლიო ბაზარზე ფასების ცვლილებასთან. ბევრ ქვეყანაში მშრომელები უხელფასო შვებულებაში გაუშვეს. აშშ-ში ქვანახშირის მოპოვება აუცილებელ შრომად მიიჩნიეს და ბევრ შახტში მოპოვების პროცესი არ შეჩერებულა. ამაში არის ლოგიკა - აშშ-ს მიერ მოხმარებული ელექტროენერგიის თითქმის მეოთხედი ქვანახშირზე მოდის.

ტყიბულის ქვანახშირის როლი საქართველოს სათბობ-ენერგეტიკულ ბალანსში უმნიშვნელოა. და, ამასთან, ის ადგილობრივ ბაზარზე მოიხმარება - მსოფლიო ბაზრებზე არ გადის. ვიცით, რომ ამჟამად ტყიბულში (მცირე რაოდენობით) ამოღებული ქვანახშირის ნაწილი მიდის ზესტაფონის ფეროშენადნობთა ქარხანაში, ხოლო ნაწილი - კვლავ ჰაიდელბერგცემენტის ქარხანაში. მარტში მოიპოვეს 5500 ტონა, ხოლო აპრილში - 2300 ტონა. წინა წლებთან შედარებით ეს რაოდენობა მცირეა.

გაუგებარია, რატომ წავიდნენ ასეთ რისკზე სახელმწიფო და კომპანია, როცა შახტები არ დახურეს და პანდემიისა და ძველ სამუშაო პირობებში ქვანახშირის მოპოვება არ შეაჩერეს? მაშინ, როცა პანდემიამდე, წელიწადზე მეტი ხნის განმავლობაში, დახურული შახტების პირობებში, მეშახტეები ხელფასებს მაინც იღებდნენ?

VII. გერმანელი მოაზროვნე ვალტერ ბენიამინი იხსენებს სათამაშოს, რომელსაც მას ბერლინში, ნათესავის სახლში ახვედრებდნენ - ეს იყო მინის კუბი, რომელშიც მინიატურული მაღარო იყო მოთავსებული, ხოლო მაღაროში პატარა მაღაროელები - ზოგი უროთი, ზოგიც ფანრით. და ყველანი მწყობრად, საათის მექანიზმივით, მოძრაობდნენ. ბენიამინის თქმით, ეს სათამაშო გაჩნდა იმ დროს, როცა მდიდარი ბურჟუაზიის შთამომავლებისთვის ჯერ კიდევ ნებადართული იყო, დამტკბარიყვნენ ადგილებით, სადაც ადამიანები შრომობენ. (დროში) გაქვავებული შრომის, როგორც სათამაშოს ფიგურა პოულობს თავის ნათესაობას ტყიბულის შახტებთან - ოღონდ ეს სასტიკი თამაშების ადგილია, სადაც ცდილობენ, სიცოცხლე დაუმორჩილონ სიკვდილის ძალაუფლებას, ანუ განახორციელონ ნეკროპოლიტიკა.

VIII. ტყიბულში, ძიძიგურის შახტის წინ აქციაა. მეშახტეები მიმართვას ამზადებენ, რომელშიც ხელისუფლებასა და კომპანიას მოუწოდებენ, შესრულდეს უსაფრთხო შრომის დაპირება. შახტთან ახლოს ქვანახშირის გროვაა. ვიღებ ქვანახშირს და ვამოწმებ, კედელზე კვალს დატოვებს თუ არა -  მკაფიო კვალს ტოვებს. ეს ნიშნავს იმას, რომ ამ ქვანახშირის ნატეხებით, შესაძლებელია სხვადასხვა ქალაქში მეშახტეების მოთხოვნების კედლებზე დაწერაც და მათთვის მხარდაჭერის გამოხატვაც.

იმისთვის, რომ საგანი გავიგოთ, უნდა ვცადოთ მისი სხვადასხვა მხარისა და კავშირის შესწავლა. ეს კი მისი პოტენციალობის გამოვლენის ცდას ნიშნავს, და არა მხოლოდ ფორმალური განსაზღვრებებით დაკმაყოფილებას. დიალექტიკური ლოგიკა არ იზიარებს საგნის "საბოლოობას",  მისთვის ყველა საგანი ფუნქციურად, პოტენციურად მრავალფეროვანია. საგანი საგნად რჩება, მაგრამ იცვლება მისი გამოყენების წესი, მისი კავშირი გარესამყაროსთან.

ეს ვრცელდება შახტებზეც - რესურსის ამოღების ადგილი არაერთხელ ქცეულა წინააღმდეგობის ადგილადაც, როდესაც შახტში ჩასული მეშახტეები მოთხოვნების დაკმაყოფილებამდე ამოსვლაზე უარს ამბობდნენ.

IX. ტყიბული ყოველდღე ცუდი წინათგრძნობით ცხოვრობს.

 

პუბლიკაცია მომზადებულია პროექტის "სამთო-მოპოვებითი ინდუსტრიები და მათი სოციო-ეკოლოგიური ასპექტები" ფარგლებში. პროექტის მხარდამჭერია ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის თბილისის ოფისი. 

სქოლიო და ბიბლიოგრაფია

ბიბლიოგრაფია

https://journals.openedition.org/poldev/2356#tocto1n1

https://www.climatechangenews.com/2020/05/12/covid-19-outbreak-polish-coal-mines-heaps-pain-struggling-sector/

https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/24/coal-miners-coronavirus/?outputType=amp

მარქსი, კ., კაპიტალი, ტომი I, თავი VIII (სამუშაო დღე), საქართველოს სსრ სახელმწიფო გამომცემლობა, 1954

Берлинское детство на рубеже веков, Вальтер Беньямин

Soviet Coal Production since the War S. L.

The World Today

Vol. 7, No. 12 (Dec., 1951), pp. 518-528

Audacity of the Spirit, A.F. Losev (77-78)

ინსტრუქცია

  • საიტზე წინ მოძრაობისთვის უნდა გამოიყენოთ ღილაკი „tab“
  • უკან დასაბრუნებლად გამოიყენება ღილაკები „shift+tab“