რა ხდება (და რა მოხდება) ტყიბულში?

Տե՛ս հայերեն թարգմանությունը ստորև

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი აცხადებს მიღებას ჯავახეთის რეგიონში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შესარჩევად.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა, ჩვენი ხედვით, ნახევრად აკადემიური და პოლიტიკური სივრცეა, რომელიც მიზნად ისახავს სოციალური სამართლიანობის, თანასწორობის და დემოკრატიის საკითხებით დაინტერესებულ ახალგაზრდა აქტივისტებსა და თემის ლიდერებში კრიტიკული ცოდნის გაზიარებას და კოლექტიური მსჯელობისა და საერთო მოქმედების პლატფორმის შექმნას.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა თეორიული ცოდნის გაზიარების გარდა, წარმოადგენს მისი მონაწილეების ურთიერთგაძლიერების, შეკავშირებისა და საერთო ბრძოლების გადაკვეთების ძიების ხელშემწყობ სივრცეს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეები შეიძლება გახდნენ ჯავახეთის რეგიონში (ახალქალაქის, ნინოწმინდისა და ახალციხის მუნიციპალიტეტებში) მოქმედი ან ამ რეგიონით დაინტერესებული სამოქალაქო აქტივისტები, თემის ლიდერები და ახალგაზრდები, რომლებიც უკვე მონაწილეობენ, ან აქვთ ინტერესი და მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიული, თანასწორი და სოლიდარობის იდეებზე დაფუძნებული საზოგადოების მშენებლობაში.

პლატფორმის ფარგლებში წინასწარ მომზადებული სილაბუსის საფუძველზე ჩატარდება 16 თეორიული ლექცია/დისკუსია სოციალური, პოლიტიკური და ჰუმანიტარული მეცნიერებებიდან, რომელსაც სათანადო აკადემიური გამოცდილების მქონე პირები და აქტივისტები წაიკითხავენ. პლატფორმის მონაწილეების საჭიროებების გათვალისწინებით, ასევე დაიგეგმება სემინარების ციკლი კოლექტიური მობილიზაციის, სოციალური ცვლილებებისთვის ბრძოლის სტრატეგიებსა და ინსტრუმენტებზე (4 სემინარი).

აღსანიშნავია, რომ სოციალური სამართლიანობის ცენტრს უკვე ჰქონდა ამგვარი კრიტიკული პოლიტიკის სკოლების ორგანიზების კარგი გამოცდილება თბილისში, მარნეულში, აჭარასა და პანკისში.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის ფარგლებში დაგეგმილი შეხვედრების ფორმატი:

თეორიული ლექცია/დისკუსია
გასვლითი ვიზიტები რეგიონებში
შერჩეული წიგნის/სტატიის კითხვის წრე
პრაქტიკული სემინარები

სკოლის ფარგლებში დაგეგმილ შეხვედრებთან დაკავშირებული ორგანიზაციული დეტალები:

სკოლის მონაწილეთა მაქსიმალური რაოდენობა: 25
ლექციებისა და სემინარების რაოდენობა: 20
სალექციო დროის ხანგრძლივობა: 8 საათი (თვეში 2 შეხვედრა)
ლექციათა ციკლის ხანგრძლივობა: 6 თვე (ივლისი-დეკემბერი)
ლექციების ჩატარების ძირითადი ადგილი: ნინოწმინდა, თბილისი
კრიტიკული სკოლის მონაწილეები უნდა დაესწრონ სალექციო საათების სულ მცირე 80%-ს.

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი სრულად დაფარავს მონაწილეების ტრანსპორტირების ხარჯებს.

შეხვედრებზე უზრუნველყოფილი იქნება სომხურ ენაზე თარგმანიც.

შეხვედრების შინაარსი, გრაფიკი, ხანგრძლივობა და ასევე სხვა ორგანიზაციული დეტალები შეთანხმებული იქნება სკოლის მონაწილეებთან, ადგილობრივი კონტექსტისა და მათი ინტერესების გათვალისწინებით.

მონაწილეთა შერჩევის წესი

პლატფორმაში მონაწილეობის შესაძლებლობა ექნებათ უმაღლესი განათლების მქონე (ან დამამთავრებელი კრუსის) 20 წლიდან 35 წლამდე ასაკის ახალგაზრდებს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლაში მონაწილეობის სურვილის შემთხვევაში გთხოვთ, მიმდინარე წლის 30 ივნისამდე გამოგვიგზავნოთ თქვენი ავტობიოგრაფია და საკონტაქტო ინფორმაცია.

დოკუმენტაცია გამოგვიგზავნეთ შემდეგ მისამართზე: [email protected]

გთხოვთ, სათაურის ველში მიუთითოთ: "კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა ჯავახეთში"

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის განხორციელება შესაძლებელი გახდა პროექტის „საქართველოში თანასწორობის, სოლიდარობის და სოციალური მშვიდობის მხარდაჭერის“ ფარგლებში, რომელსაც საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს მხარდაჭერით სოციალური სამართლიანობის ცენტრი ახორციელებს.

Սոցիալական արդարության կենտրոնը հայտարարում է Ջավախքի տարածաշրջանում բնակվող երիտասարդների ընդունելիություն «Քննադատական մտածողության դպրոցում»

Քննադատական մտածողության դպրոցը մեր տեսլականով կիսակադեմիական և քաղաքական տարածք է, որի նպատակն է կիսել քննադատական գիտելիքները երիտասարդ ակտիվիստների և համայնքի լիդեռների հետ, ովքեր հետաքրքրված են սոցիալական արդարությամբ, հավասարությամբ և ժողովրդավարությամբ, և ստեղծել կոլեկտիվ դատողությունների և ընդհանուր գործողությունների հարթակ:

Քննադատական մտածողության դպրոցը, բացի տեսական գիտելիքների տարածումից, ներկայացնում է որպես տարածք փոխադարձ հնարավորությունների ընդլայնման, մասնակիցների միջև ընդհանուր պայքարի միջոցով խնդիրների հաղթահարման և համախմբման համար։

Քննադատական մտածողության դպրոցի մասնակից կարող են դառնալ Ջավախքի տարածաշրջանի (Նինոծմինդա, Ախալքալաքի, Ախալցիխեի) երտասարդները, ովքեր հետաքրքրված են քաղաքական աքտիվիզմով, գործող ակտիվիստներ, համայնքի լիդեռները և շրջանում բնակվող երտասարդները, ովքեր ունեն շահագրգռվածություն և պատրաստակամություն՝ կառուցելու ժողովրդավարական, հավասարազոր և համերաշխության վրա հիմնված հասարակություն։

Հիմնվելով հարթակի ներսում նախապես պատրաստված ուսումնական ծրագրի վրա՝ 16 տեսական դասախոսություններ/քննարկումներ կկազմակերպվեն սոցիալական, քաղաքական և հումանիտար գիտություններից՝ համապատասխան ակադեմիական փորձ ունեցող անհատների և ակտիվիստների կողմից: Հաշվի առնելով հարթակի մասնակիցների կարիքները՝ նախատեսվում է նաև սեմինարների շարք կոլեկտիվ մոբիլիզացիայի, սոցիալական փոփոխությունների դեմ պայքարի ռազմավարությունների և գործիքների վերաբերյալ (4 սեմինար):

Հարկ է նշել, որ Սոցիալական արդարության կենտրոնն արդեն ունի նմանատիպ քննադատական քաղաքականության դպրոցներ կազմակերպելու լավ փորձ Թբիլիսիում, Մառնեուլիում, Աջարիայում և Պանկիսիում։

Քննադատական քաղաքականության դպրոցի շրջանակներում նախատեսված հանդիպումների ձևաչափը

Տեսական դասախոսություն/քննարկում
Այցելություններ/հանդիպումներ տարբեր մարզերում
Ընթերցանության գիրք / հոդված ընթերցման շրջանակ
Գործնական սեմինարներ

Դպրոցի կողմից ծրագրված հանդիպումների կազմակերպչական մանրամասներ

Դպրոցի մասնակիցների առավելագույն թիվը՝ 25
Դասախոսությունների և սեմինարների քանակը՝ 20
Դասախոսության տևողությունը՝ 8 ժամ (ամսական 2 հանդիպում)
Դասախոսությունների տևողությունը՝ 6 ամիս (հուլիս-դեկտեմբեր)
Դասախոսությունների հիմնական վայրը՝ Նինոծմինդա, Թբիլիսի
Քննադատական դպրոցի մասնակիցները պետք է մասնակցեն դասախոսության ժամերի առնվազն 80%-ին:

Սոցիալական արդարության կենտրոնն ամբողջությամբ կհոգա մասնակիցների տրանսպորտային ծախսերը։

Հանդիպումների ժամանակ կապահովվի հայերեն լզվի թարգմանությունը։

Հանդիպումների բովանդակությունը, ժամանակացույցը, տևողությունը և կազմակերպչական այլ մանրամասներ կհամաձայնեցվեն դպրոցի մասնակիցների հետ՝ հաշվի առնելով տեղական համատեքստը և նրանց հետաքրքրությունները:

Մասնակիցների ընտրության ձևաչափը

Դպրոցում մասնակցելու հնարավորություն կնձեռվի բարձրագույն կրթություն ունեցող կամ ավարտական կուրսի 20-ից-35 տարեկան ուսանողներին/երտասարդներին։

Եթե ցանկանում եք մասնակցել քննադատական քաղաքականության դպրոցին, խնդրում ենք ուղարկել մեզ ձեր ինքնակենսագրությունը և կոնտակտային տվյալները մինչև հունիսի 30-ը։

Փաստաթղթերն ուղարկել հետևյալ հասցեով; [email protected]

Խնդրում ենք վերնագրի դաշտում նշել «Քննադատական մտածողության դպրոց Ջավախքում»:

Ջավախքում Քննադատական մտածողության դպրոցի իրականացումը հնարավոր է դարձել «Աջակցություն Վրաստանում հավասարության, համերաշխության և սոցիալական խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Սոցիալական արդարության կենտրոնի կողմից Վրաստանում Շվեյցարիայի դեսպանատան աջակցությամբ ։

ავტორები: გიორგი ხასაია და ვაკო ნაცვლიშვილი

2018 წელი განსაკუთრებულად მარცხიანი იყო ტყიბულისთვის. 5 აპრილს ექვსი მეშახტე დაიღუპა, 2 ივნისს – ორი, 16 ივლისს – ოთხი. ეს ტრაგიკული მოვლენები, გაბატონებული აზრის თანახმად, უბედური შემთხვევებია – ასე აშუქებს მედია, ამ სიტყვებით გვაწვდის მას კაპიტალი, ასე ამახსოვრდება საზოგადოებას. იმავდროულად, არსებობს სხვა შეფასებაც, რომლის თანახმად, ეს მოვლენები მკვლელობებია – მართებული ლოგიკით, თუ ადამიანს სამუშაო ძალის მეტი გასაყიდი არაფერი აქვს, ხოლო ამ სამუშაო ძალის მყიდველი მას შეგნებულად ამუშავებს ისეთ პირობებში, რომელშიც სიკვდილი ადვილი დასაშვებია, მაშინ ეს მკვლელობაა. მაგრამ ამ აზრს დამაჯერებლობა აკლია. და არა იმიტომ, რომ მასში რამე არ არის ზუსტი, არამედ იმიტომ, რომ ბურჟუაზია ანონიმურია. პარადოქსია – აღიარებულია, რომ გვაქვს კაპიტალიზმი, მაგრამ ბურჟუაზიის არსებობა თითქმის არ შეიცნობა. ჩვენ გვყავს მდიდარი ადამიანები „რომლებიც, უბრალოდ, თავიანთ საქმეს აკეთებენ“ და „ხალხს ასაქმებენ“. ბურჟუაზია ანონიმურია მაშინაც, როცა მიწის ან მეთანის ხელით კლავს.

მოკლულების ოჯახებს რჩებათ ყვავილების გვირგვინები, პრემიერ-მინისტრების ცრემლები და ბუნდოვანი მომავალი.

2018 წელს შახტები დაიხურა – გამოძიების დასრულებისა და საერთაშორისო საინჟინრო ექსპერტიზის დასკვნამდე, რომელიც მზადაა, მაგრამ საეჭვოდ არ ასაჯაროებენ.

შახტები დაიხურა, მაგრამ მეშახტეებს ხელფასი შეუნარჩუნდათ, იძულებითი მოცდენის მთელ პერიოდზე. და ერთი შეხედვით, ამ ხნის განმავლობაში სიცოცხლისთვის სარისკო სამუშაოს ცოტა ხნით გარიდებულებსა და დასვენებას მოწყურებულებს შვებით უნდა ამოესუნთქათ. მათ ხომ თავისუფალი დრო გამოუჩნდათ – მოცალეობისთვის.

კარლ მარქსი წერდა, რომ დრო სივრცეა ადამიანის განვითარებისათვის. თავისუფალ დროს მოკლებული ადამიანი, რომელიც იძულებულია, მთელი ცხოვრება კაპიტალისტის სამსახურს შესწიროს, სხვისი სიმდიდრის მწარმოებელ მანქანად იქცევა. და რომ, თუ კაპიტალის ძალაუფლება არ აილაგმა, ის შეეცდება, მთელი მუშათა კლასი უღრმესი დეგრადაციის დონემდე დაიყვანოს.

მაგრამ შახტების დროებით დახურვით გაჩენილმა თავისუფალმა დრომ დასვენების ფუფუნება არ მოიტანა და არც ხელფასი ეყო ვინმეს, რომ ყოველდღიურ საზრუნავს გამკლავებოდა. ჩვენს ეკონომიკაში ეს მოცალეობა ყალბი და სტრესულია, პირველ რიგში სწორედ შრომის ანაზღაურების სიმცირის გამო, რომელიც ხშირ შემთხვევაში მხოლოდ ფიზიკური ცხოვრების მოთხოვნილებებს ძლივს ჰყოფნის და შეუსაბამობაშია სხვა მოთხოვნილებებთან, რომელთა დაკმაყოფილების გარეშეც ჩვენი ცხოვრება მხოლოდ ფიზიკური გადარჩენისთვის ყოველდღიური გაბრძოლებაა. ჩვენთან დასაქმებული ადამიანი, როგორც წესი, გემოს ვერ ატანს და საჭიროებისამებრ ვერ იყენებს თავისუფალ დროს, რითაც მისი ეს დრო უმუშევრის თავისუფალ დროს ჰგავს – უმუშევრობისგან მიღებული თავისუფალი დროც ხომ სტრესულია, ხვალინდელი დღის შიშით მოცული, ვალით დამძიმებული და მტანჯველი. ტყიბულელი მეშახტეების შემთხვევაში ამ სტრესს აღრმავებდა და აღრმავებს ყრუ შიში, რომ შახტები შეიძლება საერთოდ დახურონ, რაც ქალაქის კიდევ უფრო გაღარიბებას, მის დაცლას და თანდათანობით კვდომას გამოიწვევს.

მეშახტეები ჰყვებიან, რომ მართალია, მეტი დრო გამოჩნდა, მაგრამ ხელფასის სიმცირის გამო შემოსავლის დამატებით წყაროზე ფიქრი და ზრუნვა გარდაუვალი გახდა. ამიტომ ზოგმა ევროპაში სამუშაოდ წასვლა სცადა,ზოგიც სოფელში წავიდა/დაბრუნდა და ყანა დათესა. მეშახტეების მნიშვნელოვანი ნაწილისთვის სოფელი კვლავ საიმედო ზურგია – იქ მოყვანილი სიმინდი და ლობიო საკვებზე დანახარჯს ამსუბუქებს და სხვა სამომხმარებლო ხარჯისთვის მეტი რჩებათ.

აპრილიდან მოყოლებული კომპანიამ მეშახტეების დაბარება დაიწყო და სხვადასხვა მიზეზით შახტში რამდენიმე საათით ჩასვლას აიძულებდა. მეშახტეებს ხელმოწერით უნდა დაედასტურებინათ ადგილზე ყოფნა. ურჩებს ხელფასის დაურიცხაობით აშინებდნენ. თავად მეშახტეებისთვის ეს ფაქტი ბოლომდე გასაგები არ იყო, მაგრამ ვარაუდობდნენ, რომ კომპანიას მათი გაფანტვის ეშინოდა და ახალ ტაქტიკასაც ამისთვის მიმართა – მათ შესანარჩუნებლად. ეს კი იმის მანიშნებელი უნდა ყოფილიყო, რომ ნახშირის მოპოვების განახლების შანსი არსებობდა და კომპანიაც ამიტომ ცდილობდა, დარწმუნებულიყო, რომ მეშახტეები შორს არ წასულან (ეს პრობლემა ნაკლები სიმწვავით უდგათ, მაგალითად, სუპერმარკეტების ქსელების მფლობელებს – უმუშევართა არმიიდან ყოველთვის მოიძებნებიან ახალი კონსულტანტები და მოლარე-ოპერატორები და ეს დიდ დროსა და რესურსს არ საჭიროებს, მაგრამ შახტის შემთხვევაში საქმე სხვაგვარადაა – მეშახტეობა კვალიფიკაციას მოითხოვს, ხოლო ახალი კადრის გადამზადებას დრო და რესურსი სჭირდება).

სექტემბრის ხელფასების არჩარიცხვის შემდეგ ვალით წელნატკენი და შიმშილის პირას მდგარი, მაგრამ მამაცი ტყიბულელი ხალხი გარეთ გამოვიდა. ბავშვებს კარგად ესმით, რატომ არ აცვიათ ახალი ფეხსაცმელი ახალ სასწავლო წელს; მასწავლებლებმა იციან, რა აწუხებთ მოსწავლეებს და მათ მშობლებს – ამავე მასწავლებლების ყოფილ მოსწავლეებს; მაღაზიის გამყიდველმა იცის, რატომ არ ეყიდება პური და ძეხვი. და ისიც იციან, რომ არსებობს ერთად ყოფნისა და ერთად ბრძოლის სიხარული, რომელსაც ტყიბულში სულ უფრო ატანენ გემოს და სულ უფრო რწმუნდებიან მის ძალაში.

ახლა უკვე აშკარაა, რატომ იბარებდა „საქნახშირი“ მეშახტეებს ხელის მოსაწერად – ახალ ინვესტორთან მოლაპარაკება დაწყებული ჰქონდა და მასვე უნახავდა კვალიფიციურ მუშახელს. ამიტომ „პრობლემის მოსაგვარებლად“ ტყიბულში ჩასული მინისტრის მიერ ახალი ინვესტორის ერთ საათში სასწაულებრივად პოვნა სასწაული სულაც არაა. ტყიბულში ასეთი სასწაულების არ სჯერათ. არც ყოფილი ბიზნესომბუდსმენის, 2016 წლის დიდი გაფიცვის ერთ-ერთი ჩამფუშავის, ახლა უკვე პრემიერ-მინისტრ გახარიას დაბოხებული ხმა და მზრუნველობაა სარწმუნო.

ტყიბულმა მაინც უნდა გაიგოს, რა წერია იმ დასკვნაში, რათა შახტების რეაბილიტაციაში ახალმა ინვესტორმა საკმარისი დახარჯოს და შახტი არ დარჩეს ადგილად, რომელიც ძლივსსამყოფ საკვებს მიაწვდის ტყიბულელებს, ხოლო სანაცვლოდ დროდადრო ადამიანურ მსხვერპლს მოითხოვს მათგან.

მეშახტეების ყოფას მხოლოდ შრომის უსაფრთხოების ნორმების გაუმჯობესება ვერ გამოაკეთებს. ამ ანაზღაურებით ამ სამუშაოს შესრულება სულ უფრო შეუძლებელი გახდება და უკმაყოფილება, ადრე თუ გვიან, ხელფასის მომატების მოთხოვნის სახეს მიიღებს, ანუ შრომასა და კაპიტალს შორის დაპირისპირების ჯერი დადგება – თუმცა რატომ ჯერი, ეს დაპირისპირება არ შეწყვეტილა არც მაშინ, როცა შახტები დახურული იყო და არ შეწყდება მერეც – როცა შახტებს გახსნიან.

პუბლიკაცია ქვეყნდება პროექტის „სოციალური სამართლიანობა კრიზისის დროს“ ფარგლებში, რომელიც Open Society Foundations-ის მხარდაჭერით ხორციელდება.