იძულებითი დუმილი სასამართლოს ღირსების დაცვის სახელით

Տե՛ս հայերեն թարգմանությունը ստորև

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი აცხადებს მიღებას ჯავახეთის რეგიონში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეების შესარჩევად.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა, ჩვენი ხედვით, ნახევრად აკადემიური და პოლიტიკური სივრცეა, რომელიც მიზნად ისახავს სოციალური სამართლიანობის, თანასწორობის და დემოკრატიის საკითხებით დაინტერესებულ ახალგაზრდა აქტივისტებსა და თემის ლიდერებში კრიტიკული ცოდნის გაზიარებას და კოლექტიური მსჯელობისა და საერთო მოქმედების პლატფორმის შექმნას.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა თეორიული ცოდნის გაზიარების გარდა, წარმოადგენს მისი მონაწილეების ურთიერთგაძლიერების, შეკავშირებისა და საერთო ბრძოლების გადაკვეთების ძიების ხელშემწყობ სივრცეს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის მონაწილეები შეიძლება გახდნენ ჯავახეთის რეგიონში (ახალქალაქის, ნინოწმინდისა და ახალციხის მუნიციპალიტეტებში) მოქმედი ან ამ რეგიონით დაინტერესებული სამოქალაქო აქტივისტები, თემის ლიდერები და ახალგაზრდები, რომლებიც უკვე მონაწილეობენ, ან აქვთ ინტერესი და მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიული, თანასწორი და სოლიდარობის იდეებზე დაფუძნებული საზოგადოების მშენებლობაში.

პლატფორმის ფარგლებში წინასწარ მომზადებული სილაბუსის საფუძველზე ჩატარდება 16 თეორიული ლექცია/დისკუსია სოციალური, პოლიტიკური და ჰუმანიტარული მეცნიერებებიდან, რომელსაც სათანადო აკადემიური გამოცდილების მქონე პირები და აქტივისტები წაიკითხავენ. პლატფორმის მონაწილეების საჭიროებების გათვალისწინებით, ასევე დაიგეგმება სემინარების ციკლი კოლექტიური მობილიზაციის, სოციალური ცვლილებებისთვის ბრძოლის სტრატეგიებსა და ინსტრუმენტებზე (4 სემინარი).

აღსანიშნავია, რომ სოციალური სამართლიანობის ცენტრს უკვე ჰქონდა ამგვარი კრიტიკული პოლიტიკის სკოლების ორგანიზების კარგი გამოცდილება თბილისში, მარნეულში, აჭარასა და პანკისში.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის ფარგლებში დაგეგმილი შეხვედრების ფორმატი:

თეორიული ლექცია/დისკუსია
გასვლითი ვიზიტები რეგიონებში
შერჩეული წიგნის/სტატიის კითხვის წრე
პრაქტიკული სემინარები

სკოლის ფარგლებში დაგეგმილ შეხვედრებთან დაკავშირებული ორგანიზაციული დეტალები:

სკოლის მონაწილეთა მაქსიმალური რაოდენობა: 25
ლექციებისა და სემინარების რაოდენობა: 20
სალექციო დროის ხანგრძლივობა: 8 საათი (თვეში 2 შეხვედრა)
ლექციათა ციკლის ხანგრძლივობა: 6 თვე (ივლისი-დეკემბერი)
ლექციების ჩატარების ძირითადი ადგილი: ნინოწმინდა, თბილისი
კრიტიკული სკოლის მონაწილეები უნდა დაესწრონ სალექციო საათების სულ მცირე 80%-ს.

სოციალური სამართლიანობის ცენტრი სრულად დაფარავს მონაწილეების ტრანსპორტირების ხარჯებს.

შეხვედრებზე უზრუნველყოფილი იქნება სომხურ ენაზე თარგმანიც.

შეხვედრების შინაარსი, გრაფიკი, ხანგრძლივობა და ასევე სხვა ორგანიზაციული დეტალები შეთანხმებული იქნება სკოლის მონაწილეებთან, ადგილობრივი კონტექსტისა და მათი ინტერესების გათვალისწინებით.

მონაწილეთა შერჩევის წესი

პლატფორმაში მონაწილეობის შესაძლებლობა ექნებათ უმაღლესი განათლების მქონე (ან დამამთავრებელი კრუსის) 20 წლიდან 35 წლამდე ასაკის ახალგაზრდებს.

კრიტიკული პოლიტიკის სკოლაში მონაწილეობის სურვილის შემთხვევაში გთხოვთ, მიმდინარე წლის 30 ივნისამდე გამოგვიგზავნოთ თქვენი ავტობიოგრაფია და საკონტაქტო ინფორმაცია.

დოკუმენტაცია გამოგვიგზავნეთ შემდეგ მისამართზე: [email protected]

გთხოვთ, სათაურის ველში მიუთითოთ: "კრიტიკული პოლიტიკის სკოლა ჯავახეთში"

ჯავახეთში კრიტიკული პოლიტიკის სკოლის განხორციელება შესაძლებელი გახდა პროექტის „საქართველოში თანასწორობის, სოლიდარობის და სოციალური მშვიდობის მხარდაჭერის“ ფარგლებში, რომელსაც საქართველოში შვეიცარიის საელჩოს მხარდაჭერით სოციალური სამართლიანობის ცენტრი ახორციელებს.

Սոցիալական արդարության կենտրոնը հայտարարում է Ջավախքի տարածաշրջանում բնակվող երիտասարդների ընդունելիություն «Քննադատական մտածողության դպրոցում»

Քննադատական մտածողության դպրոցը մեր տեսլականով կիսակադեմիական և քաղաքական տարածք է, որի նպատակն է կիսել քննադատական գիտելիքները երիտասարդ ակտիվիստների և համայնքի լիդեռների հետ, ովքեր հետաքրքրված են սոցիալական արդարությամբ, հավասարությամբ և ժողովրդավարությամբ, և ստեղծել կոլեկտիվ դատողությունների և ընդհանուր գործողությունների հարթակ:

Քննադատական մտածողության դպրոցը, բացի տեսական գիտելիքների տարածումից, ներկայացնում է որպես տարածք փոխադարձ հնարավորությունների ընդլայնման, մասնակիցների միջև ընդհանուր պայքարի միջոցով խնդիրների հաղթահարման և համախմբման համար։

Քննադատական մտածողության դպրոցի մասնակից կարող են դառնալ Ջավախքի տարածաշրջանի (Նինոծմինդա, Ախալքալաքի, Ախալցիխեի) երտասարդները, ովքեր հետաքրքրված են քաղաքական աքտիվիզմով, գործող ակտիվիստներ, համայնքի լիդեռները և շրջանում բնակվող երտասարդները, ովքեր ունեն շահագրգռվածություն և պատրաստակամություն՝ կառուցելու ժողովրդավարական, հավասարազոր և համերաշխության վրա հիմնված հասարակություն։

Հիմնվելով հարթակի ներսում նախապես պատրաստված ուսումնական ծրագրի վրա՝ 16 տեսական դասախոսություններ/քննարկումներ կկազմակերպվեն սոցիալական, քաղաքական և հումանիտար գիտություններից՝ համապատասխան ակադեմիական փորձ ունեցող անհատների և ակտիվիստների կողմից: Հաշվի առնելով հարթակի մասնակիցների կարիքները՝ նախատեսվում է նաև սեմինարների շարք կոլեկտիվ մոբիլիզացիայի, սոցիալական փոփոխությունների դեմ պայքարի ռազմավարությունների և գործիքների վերաբերյալ (4 սեմինար):

Հարկ է նշել, որ Սոցիալական արդարության կենտրոնն արդեն ունի նմանատիպ քննադատական քաղաքականության դպրոցներ կազմակերպելու լավ փորձ Թբիլիսիում, Մառնեուլիում, Աջարիայում և Պանկիսիում։

Քննադատական քաղաքականության դպրոցի շրջանակներում նախատեսված հանդիպումների ձևաչափը

Տեսական դասախոսություն/քննարկում
Այցելություններ/հանդիպումներ տարբեր մարզերում
Ընթերցանության գիրք / հոդված ընթերցման շրջանակ
Գործնական սեմինարներ

Դպրոցի կողմից ծրագրված հանդիպումների կազմակերպչական մանրամասներ

Դպրոցի մասնակիցների առավելագույն թիվը՝ 25
Դասախոսությունների և սեմինարների քանակը՝ 20
Դասախոսության տևողությունը՝ 8 ժամ (ամսական 2 հանդիպում)
Դասախոսությունների տևողությունը՝ 6 ամիս (հուլիս-դեկտեմբեր)
Դասախոսությունների հիմնական վայրը՝ Նինոծմինդա, Թբիլիսի
Քննադատական դպրոցի մասնակիցները պետք է մասնակցեն դասախոսության ժամերի առնվազն 80%-ին:

Սոցիալական արդարության կենտրոնն ամբողջությամբ կհոգա մասնակիցների տրանսպորտային ծախսերը։

Հանդիպումների ժամանակ կապահովվի հայերեն լզվի թարգմանությունը։

Հանդիպումների բովանդակությունը, ժամանակացույցը, տևողությունը և կազմակերպչական այլ մանրամասներ կհամաձայնեցվեն դպրոցի մասնակիցների հետ՝ հաշվի առնելով տեղական համատեքստը և նրանց հետաքրքրությունները:

Մասնակիցների ընտրության ձևաչափը

Դպրոցում մասնակցելու հնարավորություն կնձեռվի բարձրագույն կրթություն ունեցող կամ ավարտական կուրսի 20-ից-35 տարեկան ուսանողներին/երտասարդներին։

Եթե ցանկանում եք մասնակցել քննադատական քաղաքականության դպրոցին, խնդրում ենք ուղարկել մեզ ձեր ինքնակենսագրությունը և կոնտակտային տվյալները մինչև հունիսի 30-ը։

Փաստաթղթերն ուղարկել հետևյալ հասցեով; [email protected]

Խնդրում ենք վերնագրի դաշտում նշել «Քննադատական մտածողության դպրոց Ջավախքում»:

Ջավախքում Քննադատական մտածողության դպրոցի իրականացումը հնարավոր է դարձել «Աջակցություն Վրաստանում հավասարության, համերաշխության և սոցիալական խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Սոցիալական արդարության կենտրոնի կողմից Վրաստանում Շվեյցարիայի դեսպանատան աջակցությամբ ։

იძულებითი დუმილი სასამართლოს ღირსების დაცვის სახელით

სამაუწყებლო კომპანია „რუსთავი 2“-თან დაკავშირებული სასამართლო დავა საზოგადოებაში ფართო განხილვის საგანია. ბოლო დროს ხშირად ისმის საჯარო კრიტიკა, როგორც სასამართლო გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით, აგრეთვე, კონკრეტული მოსამართლის მიმართ. საქართველოს იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ გაავრცელა განცხადება, რომლითაც მოუწოდა სახელისუფლებო თუ სხვა პოლიტიკურ პარტიებს, სამოქალაქო სექტორს, ინტერესთა ჯგუფებს, ასევე მედიას, გამოხატვის თავისუფლების განხორციელებისას, თავი შეიკავონ ისეთი განცხადებებისაგან, რომლებიც ზიანს აყენებს სასამართლოს ავტორიტეტსა და პრესტიჟს და იწვევს სასამართლოსადმი საზოგადოების ნდობის დაკარგვას.

დემოკრატიული სახელმწიფოში, რომლის არსებობის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს წინაპირობას სახელმწიფო ორგანოების ანგარიშვალდებულება წარმოადგენს, მიუღებელია საზოგადოებრივი ინტერესის საგანთან, მათ შორის სასამართლოს საქმიანობასთან დაკავშირებით ღია განხილვების შეზღუდვა.[1] ამას ადასტურებს ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკაც, რომლის მიხედვით, მართლმსაჯულების სისტემასთან, როგორც საჯარო ინტერესის საგანთან დაკავშირებული ინფორმაციისა და იდეების გავრცელება გამოხატვის თავისუფლებით არის დაცული.[2] გარდა ამისა, ევროპულ სასამართლოს არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ სხვა საჯარო ინსტიტუტების მსგავსად, სასამართლოებიც ექვემდებარებიან კრიტიკას და არ სარგებლობენ იმუნიტეტით.[3]

მნიშვნელოვანია ის ფაქტიც, რომ გამოხატვის თავისუფლებით დაცულია არა მხოლოდ იდეებისა და ინფორმაციის შინაარსი, არამედ გამოხატვის ფორმაც.[4] შესაბამისად, აგრესიული და გამაღიზიანებელი ფორმით საჯარო კრიტიკა შეესაბამება დაცული ქმედების სტანდარტს და არ ეწინააღმდეგება სასამართლოს ავტორიტეტისა და პრესტიჟის დაცვის ინტერესს. სასამართლოს ავტორიტეტი ევროპული სასამართლოს მიერ განმარტებულია, როგორც იდეა, რომლის მიხედვით, სასამართლო წარმოადგენს და საზოგადოების მხრიდან აღიარებულია, როგორც სამართლებრივი დავების განხილვის, ხოლო სისხლის სამართლებრივ კონტექსტში პირის დანაშაულის ან უდანაშაულობის განმსაზღვრელი სათანადო ორგანო. [5] ევროპული სასამართლო ასევე არ უარყოფს ფაქტს, რომ აუცილებელია სასამართლოების, როგორც მართლსაჯულების გარანტისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს მნიშვნელოვანი ღირებულების მიმართ არსებობდეს საზოგადოების ნდობა. [6] მეორე მხრივ, ევროპული სტანდარტის მიხედვით, გამოხატვის თავისუფლება დემოკრატიული სახელმწიფოს ფუნდამენტური ღირებულებაა და მის გარეშე წარმოუდგენელია საზოგადობის განვითარება და ინდივიდის თვითრეალიზება. ალბათ ასეთივე წარმოუდგენელი იქნებოდა მართლმსაჯულების სისტემაში ყოველგვარი გაუმჯობესება წლების განმავლობაში საჯარო კრიტიკის, მათ შორის, მწვავე და ხისტი ფორმებით კრიტიკის გარეშე.

გასათვალისწინებელია, რომ შეინიშნება ორ მნიშვნელოვან ღირებულებას შორის - სასამართლოს ავტორიტეტის დაცვასა და სასამართლო კრიტიკას შორის - ბალანსის მიღწევის პროცესში ამ უკანასკნელისათვის უპირატესობის მინიჭების ტენდენცია. ევროპული სასამართლოს პრაქტიკის ანალიზი ცხადყოფს, რომ სასამართლოს ავტორიტეტთან წინააღმდეგობაში მოდის და შესაბამისად, გამოხატვის თავისუფლებით დაცული არ არის მხოლოდ ისეთი უკიდურესი შემთხვევები, როგორიც არის: 1) იმგვარი გამოხატვა, რომლის ერთადერთ მიზანს სასამართლოს ან სასამართლოს წევრების შეურაცხყოფა წარმოადგენს;[7] 2. არსებითად დაუსაბუთებელი შეტევა მოსამართლეების მიმართ.[8] ეს უკანასკნელი გულისხმობს იმ შემთხვევას, როდესაც სასამართლოს მიმართ ბრალდებები არის უკიდურესად ფართო და არ ეფუძნება საკმარის ფაქტობრივ გარემოებებს, რაც ლახავს სასამართლოს რეპუტაციას და ძირს უთხრის საზოგადოების ნდობას.[9]

აქედან გამომდინარე, მართლმსაჯულების სიტემაში მიმდინარე პროცესების კრიტიკა და შეფასებითი მსჯელობა, თუნდაც აგრესიული ან/და არასტანდარტული ფორმებით, რომელიც არსებითად დაუსაბუთებელ ფაქტობრივ გარემოებებს არ ეფუძნება და რომლის ერთადერთ მიზანს მოსამართლის ან სასამართლოს შეურაცხყოფა არ წარმოადგენს, დემოკრატიულ სახელმწიფოში გამოხატვის თავისუფლებით არის დაცული. შესაბამისად, სასამართლოს პრესტიჟისა და ავტორიტეტის დაცვის სახელით, არ შეიძლება შეიზღუდოს მართლმსაჯულების სისტემის საჯარო კრიტიკა, რომელსაც კონკრეტული და მნიშვნელოვანი ღირებულება, შინაარსი და დატვირთვა გააჩნია. გამოხატვის ფორმების მიღმა მნიშვნელოვანია სწორედ ის ღირებულება, რომელიც გამოხატვას გააჩნია.

აშშ-ში სასამართლოს მიმართ მკაცრი კრიტიკა ყოველთვის წარმოადგენდა დამკვიდრებულ სტანდარტს და დაცული იყო გამოხატვის თავისუფლებით.[10] როგორც ერთ-ერთ საქმეში აღინიშნა, სასამართლოს ღირსების დაცვის სახელით იძულებითმა დუმილმა სასამართლოს მიმართ პატივისცემის უზრუნველყოფის ნაცვლად, შესაძლოა საპირისპირო შედეგი გამოიღოს და ეჭვი და უპატივცემულობა გამოიწვიოს.[11]

გარდა ამისა, ერთ-ერთი მოსაზრების მიხედვით, სასამართლოს დამოუკიდებლობის უმთავრესი ბენეფიციარები არიან არა თავად მოსამართლეები, არამედ სასამართლო პროცესის მხარეები, რომელთაც სამართლიანი გადაწყვეტილების მიღების მოლოდინი აქვთ. ამდენად, დამოუკიდებლობა არა სასამართლოს პრივილეგია, არამედ მის მიმართ არსებული მოლოდინი და მისივე ვალდებულებაა. აღნიშნულის გათვალისწინებით, სასამართლოს საჯარო კრიტიკა სასამართლო დამოუკიდებლობისათვის არათუ საფრთხეს არ წარმოადგენს, არამედ მას შეუძლია მნიშვნელოვანი როლი ითამაშოს მისი დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფაში. ამგვარი კრიტიკა ერთგვარი მოწოდებაა მოსამართლეების მიმართ, რათა დარჩნენ თავიანთი პროფესიის ერთგული და თავიდან აიცილონ მიკერძოება და საზოგადოებრივი აზრის გავლენა საქმის განხილვის დროს.[12] შესაბამისად, ხელისუფლების სხვა შტოების მსგავსად, სასამართლო ორგანოები თავად იღებენ სარგებელს აზრის ჯანსაღი მიმოცვლის შედეგად. [13]

სამართლებრივ სახელმწიფოში, სადაც, პირველ რიგში, სწორედ სასამართლო უნდა წარმოადგენდეს გამოხატვის თავისუფლების დაცვის უმთავრეს გარანტს, არ შეიძლება ის მოწოდებული იყოს შეზღუდოს მართლმსაჯულების სისტემის კრიტიკა, მნიშვნელოვანი მოვლენების საჯარო განხილვა და შეფასება, საზოგადოებრივი ინტერესის საგანთან დაკავშირებული ღია მსჯელობა. ამგვარი შეზღუდვა საფრთხეს უქმნის თავისუფალი საზოგადოების არსებობას და იწვევს სასამართლოს თვითიზოლაციას.

სქოლიო და ბიბლიოგრაფია

[1] Michael K. Addo (1998), Are Judges Beyond Criticism under Article 10 of the European Convention on Human Rights? International and Comparative Law Quarterly, 47, pp. 425-438

[2] Kobenter and Standard Verlags Gmbh v. Austria (2007)

[3] Skalka v. Polland (2003)

[4] Kobenter and Standard Verlags Gmbh v. Austria (2007); De Haas and Gijsels v. Belgium (1997).

[5] Skalka v. Polland (2003)

[6] Skalka v. Polland (2003); Kobenter and Standard Verlags Gmbh v. Austria (2007).

[7] Skalka v. Polland (2003).

[8] Prager and Oberschlick v. Austria (2005); Kobenter and Standard Verlags Gmbh v. Austria (2007); Skalka v. Polland (2003).

[9] Prager and Oberschlick v. Austria (2005).

[10] Bridges v. California; Pennekamp v. State of Florida; Garrison v. State of Lousiana.

[11] Bridges v. California.

[12] VieT D. Dinh (2007), Threats to Judicial Independence, Real and Imagined. The Georgetown Law Journal, 929-944.

[13] Michael K. Addo (1998), Are Judges Beyond Criticism under Article 10 of the European Convention on Human Rights? International and Comparative Law Quarterly, 47, pp. 425-438.