EMC დაუშვებლად მიიჩნევს აჭარის სსიპ „საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს“ დირექტორის მიერ შრომითი მედიაციის შეწყვეტის მოთხოვნას და მოუწოდებს საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრს, არ დააკმაყოფილოს გიორგი კოხრეიძის მიერ წარმოდგენილი უსაფუძვლო შუამდგომლობა და უზრუნველყოს მხარეთა შორის კოლექტიური შრომითი დავის მედიაციის პროცესით გადაწყვეტა კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

როგორც საზოგადოებისათვის ცნობილია, მაუწყებელში დაფუძნებულმა ალტერნატიულმა პროფესიულმა კავშირმა სარედაქციო დამოუკიდებლობისა და შრომითი უფლებების დაცვის მიზნით 2020 წლის 2 მარტს შეტყობინებით მიმართა მაუწყებლის ხელმძღვანელობას კოლექტიური შრომითი დავის დაწყების თაობაზე ოთხპუნქტიანი მოთხოვნებით, რომელიც ერთის მხრივ ითვალისწინებდა შრომითი უფლებებისა და პირობების გაუმჯობესების, ხოლო მეორეს მხრივ დირექტორის არჩევამდე არსებული მდგომარეობის - სტატუს ქვოს აღდგენასა და სარედაქციო დამოუკიდებლობისთვის შესაბამისი გარანტიების შექმნის მოთხოვნებს. კოლექტიური შრომითი დავის დაწყება განაპირობა აჭარის მაუწყებელში ჟურნალისტების ფართომასშტაბიანმა დევნამ და შევიწროვებამ, რაც დღემდე გრძელდება და შრომითი მედიაციის პროცესის დროულ და სათანადო წარმართვას განსაკუთრებულ მნიშვნელობას სძენს. 

კოლექტიური დავა და შემათანხმებელი პროცედურა დაგვიანებით დაიწყო, მიუხედავად იმისა, რომ მოთხოვნა საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრს კოლექტიურ დავაში მედიატორის დანიშვნის თაობაზე იმავე დღეს - 2020 წლის 2 მარტს წარედგინა, მედიატორი სამინისტროს მიერ მხოლოდ 2020 წლის 18 მარტს დაინიშნა. ქვეყანაში შექმნილი მდგომარეობიდან გამომდინარე მედიატორმა მხოლოდ ერთი დისტანციური შეხვედრის გამართვა მოახერხა პროფესიულ კავშირთან პრობლემების იდენტიფიცირებისა და მოთხოვნების არსში გარკვევის მიზნით. დაგეგმილი გაერთიანებული შევხედრა, რომელიც 27 მარტს უნდა გამართულიყო, გაუქმდა, რადგან როგორც ჩვენთვის გახდა ცნობილი, მაუწყებლის დირექტორმა შრომის სამინისტროს მედიაციის შეწყვეტის მოთხოვნით მიმართა და შეწყვეტის აუცილებლობა პროფესიული კავშირის მოთხოვნების დაუსაბუთებლობით განმარტა.

მივიჩნევთ, რომ მაუწყებლის დირექტორის მოთხოვნა მედიაციის შეწყვეტის თაობაზე უსაფუძვლოა და შრომის კანონმდებლობისათვის თავის არიდების მცდელობას წარმოადგენს. შრომით მედიაციაში დაყენებული მოთხოვნების დასაბუთებულობა (გარდა ფორმალური დასაბუთებისა) არ წარმოადგენს მინისტრის შეფასების საგანს და ამაზე მსჯელობა სწორედ მედიაციის პროცესში მხარეთა შეხვედრების ფარგლებში უნდა მოხდეს. სამინისტომ ამ საქმეზე მედიატორის დანიშვნით უკვე აღიარა, რომ სახეზეა კოლექტიური შრომითი დავა მხარეებს შორის, რაც კანონმდებლობით დადგენილი წესით უნდა გადაწყდეს. მის თანახმად, შრომითი მედიაცია შესაძლებელია, შეწყდეს მხარეთა შეთანხმების შემთხვევაში ან თუ მხარეთა შორის შეთანხმება შეუძლებელია, რაზეც საბოლოო გადაწყვეტილებას მინისტრი იღებს. ასევე, მედიაციის შეწყვეტის საფუძველია მხარეების მიერ კოლექტიური დავის გადაწყვეტის მიზნით არბიტრაჟისთვის ან სასამართლოსთვის მიმართვა, რაც ამ შემთხვევაში სახეზე არ გვაქვს. ამდენად, ცხადია რომ არ არსებობს შრომითი მედიაციის შეწყვეტის სამართლებრივი და ფაქტობრივი საფუძველი, რაც სამინისტროს შრომითი მედიაციის გაგრძელების ხოლო შრომითი დავის მეორე მხარეს - აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორსა და მრჩეველთა საბჭოს - მედიაციის პროცესში მონაწილეობის ვალდებულებას წარმოშობს.

მოქმედი შრომის კანონმდებლობა გაფიცვის მექანიზმს მხარეთა შორის არსებული უთანხმოების გადაწყვეტის უკიდურეს მექანიზმად სახავს და ამ მექანიზმის გამოყენებით მხარეთათვის მიყენებული ზიანის მაქსიმალურად შემცირებისათვის კოლექტიური დავის დაწყებასა და შემათანხმებელი პროცედურების გავლის მხარეთათვის სავალდებულობას ითავალისწინებს. შემათანხმებელი პროცედურა კოლექტიური დავის მხარეებს შორის პირდაპირი მოლაპარაკება ან მედიაციაა, რომელიც კოლექტიური დავის გადაწყვეტას ისახავს მიზნად. კოლექტიური დავის მხარეები შრომის კანონმდებლობის მიხედვით ვალდებულნი არიან, მონაწილეობა მიიღონ შემათანხმებელ პროცედურებში და ამ მიზნით დაესწრონ დავის მედიატორის მიერ გამართულ შეხვედრებს.[1] კოლექტიური შრომითი დავის მოწესრიგების პროცედურებში მონაწილეობისათვის თავის არიდება ადმინისტრაციული სამართალდარღვევაა და სახდელად ჯარიმას ითვალისწინებს.

მნიშვნელოვანია, აღინიშნოს, რომ ამ პროცესს წინ უსწრებდა აჭარის მაუწყებელში გადაცემების შეჩერების თაობაზე დაუსაბუთებელი გადაწყვეტილების მიღება, მათ შორის, დირექტორის ზეპირი გადაწყვეტილებით დისტანციური მუშაობის ყველაზე დიდი გამოცდილების მქონე გადაცემა „ჰეშთეგის“ განუსაზღვრელი ვადით გაჩერება, რაც ცხადად აჩვენებს პროფესიული კავშირის წევრებისა და მაუწყებლის მენეჯმენტის მიმართ გამორჩეულად კრიტიკული თანამშრომლების სამუშო პროცესიდან ჩამოშორებისა ღია მიზანს. გადაცემა ჰეშთეგის გუნდის დისტანციურად მუშაობის გაგრძელების შეთავაზებისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლისათვის ეთერის შენარჩუნების რეალური შესაძლებლობა დირექტორის გადაწყვეტილებების თვითნებურასა და უკანონობას ამტკიცებს.

გარდა საეთერო შეზღუდვებისა, დირექტორმა გამოსცა დაუსაბუთებელი ბრძანება მაუწყებლის თანამშრომლების მაუწყებლის შენობაში გადაადგილების აკრძალვის თაობაზე. აღნიშნული კიდევ ერთხელ ადასტურებს მაუწყებელში კრიტიკული აზრის ჩახშობის და დასაქმებულთა შრომითი უფლებების შეზღუდვის მიზნით დირექტორის მხრიდან ახალ კორონავირუსთან დაკავშირებით არსებული მძიმე სიტუაციისა და გამოცხადებული საგანგებო მდომარეობის ბოროტად გამოყენებას.

ასევე, ჩვენთვის ცნობილი ხდება, რომ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორი აგრძელებს საკუთარი თანამშრომლების შევიწროვებას და მათ სხვადასხვა საკითხებზე ახსნა-განმარტებებისა და დოკუმენტების წარდგენას სთხოვს, რაც აჩენს დასაბუთებულ ეჭვებს, რომ დისციპლინური დევნა შესაძლებელია კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლებისა და პროფესიული კავშირის სხვა წევრების მიმართაც დაიწყოს.

აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში შექმნილი უმძიმესი ვითარების გათვალისწინებით, კოლექტიური შრომითი დავის  დაუყოვნებლივი და სრულფასოვანი განხილვა და გადაწყვეტა არსებითი და სასიცოცხლო მნიშვნელობის ინსტრუმენტად რჩება. ამდენად,

მოვუწოდებთ:

• საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის არ დააკმაყოფილოს აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორის უსაფუძვლო და დაუსაბუთებელი შუამდგომლობა მედიაციის პროცესის შეწყვეტის თაობაზე და სამინისტროს არსებული მანდატისა და კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყოს კოლექტიური დავის წარმართვა შრომითი კანონმდებლობის შესაბამისად;
• სსიპ „საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს“ დირექტორს და მრჩეველთა საბჭოს, შეასრულონ შრომის კოდექსით დაკისრებული იმპერატიული ვალდებულება და დაუყოვნებლივ ჩაერთონ შრომითი მედიაციის პროცესში კოლექტიური დავის მოლაპარაკების გზით გადაწყვეტისათვის;
• მითითებულ საქმეზე დანიშნულ მედიატორ ტარიელ სიხარულიძეს მის ხელთ არსებული მანდატისა და კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყოს კოლექტიური შრომითი დავის  საგნის სწრაფი და სრულფასოვანი განხილვა, მხარეთა სათანადო მონაწილეობისა და ჩართულობის პირობებში.

გაზიარება