Քսաներորդ դարի սկիզբը բնութագրվում էր արմատական և ողբերգական իրադարձություններով աշխարհում և մեր տարածաշրջանում: Այս ընթացքում Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցող գործընթացները կապված են ոչ թե մեկ ժողովրդի համար ամենածանր ապրումների հետ։ Այս իրադարձությունները հատկապես սուր անդրադարձան հայ ժողովրդի վրա։

1915 թվականի ապրիլի 24-ին Օսմանյան կայսրությունում սկսվեց էթնիկապես հայ, ասորի և հույն բնակչության տեղահանությունը։ Ազգայնական գաղափարներով իշխանությունը մեղադրում էր էթնիկ և կրոնական փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին անջատողականության և Ռուսական կայսրության շահերը հետապնդելու մեջ, ինչի պատճառով էլ նախատեսվում էր այդ ժողովուրդներին տեղափոխել հեռավոր շրջաններ՝ կայսրության «սահմաններն ամրապնդելու համար»։ Աքսորն ուղեկցվում էր սովի, հիվանդությունների, ասպատակությունների ու կրակոցների փորձառություններով։ 3 տարվա հալածանքների ընթացքում ավելի քան մեկ միլիոն հայեր կորցրեցին իրենց կյանքը, հայ բնակչության մի մասը ստիպված եղավ ընդունել իսլամը, իսկ մի զգալի մասը ստիպված գաղթել են այլ երկրներ։ Հալածանքների և հսկայական զոհերի պատճառով բազում հետազոտողներ և կազմակերպություններ այս գործընթացը գնահատում են հայ ժողովրդի ցեղասպանություն։

Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչված է ՄԱԿ-ի և Եվրոպայի խորհրդի կողմից։ Ինչպես նաև աշխարհի 31 երկրների կողմից, դրանց թվում են ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Իտալիա, Կանադա։

Այս տարի աշխարհասփյուռ հայությունը նշում է Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցը։ "Հիշում եմ և պահանջում" այս ուղերձով հայ ժողովուրդն աշխարհի տարբեր ծայրերում հիշում է քսաներորդ դարի ծանրագույն պատմական իրադարձությունները և հարգանքի տուրք մատուցում Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին: Այս շարժմանը միանում են նաեւ Վրաստանում ապրող հայերը։

Մեր տարածաշրջանը, որը միշտ եղել է կայսրությունների բախման և հատման վայր, հիշում է ցեղասպանության, էթնիկ զտումների և հալածանքների մեկից ավելի փորձ։ Կոլոնիալիստական այս վերքերը խորապես դրոշմված են մեր ժողովուրդների հիշողության մեջ և հաճախ տրավմատիկ հետք են թողնում մեր ազգային և քաղաքական ինքնության վրա։ Մեր տարածաշրջանի ժողովուրդների միջև որակապես նոր տեսակի հարաբերությունների և կապերի կառուցումը պետք է սկսվի անցյալի քննադատական ​​վերաիմաստավորումից։ Ակնհայտ է, որ մենք հասկանում ենք, որ մեր տարածաշրջանի բազմաշերտ և ողբերգական պատմության խորքերը ներթափանցելը բարդ ակադեմիական, հասարակական և քաղաքական գործընթաց է և պահանջում է առանձնակի զգուշություն: Այնուամենայնիվ, մենք կարծում ենք, որ առանց այդ ջանքերի դժվար կլինի ստեղծել վստահության, խաղաղության և հարգանքի մթնոլորտ:

Կիսվել